 |
| |
Ahmet ASLAN
GaripliÄin normalleÅmesi |
| |
 |
| |
|
|
|
| |
| |
| Zaman |
| Abdülhamit BİLİCİ |
| Psikolojik harekâta dikkat! |
| |
| |
| Hürriyet |
| Ahmet HAKAN |
| AÄca’ya açık çaÄrı: Gel Abdi Ä°pekçi’de buluÅalım |
| |
| |
| Bugün |
| Ali Atıf BİR |
| Bahçeli'nin matematiÄi... |
| |
| |
| Milliyet |
| Aslı AYDINTAÅBAÅ |
| ‘Merak etme sen’ edebiyatıyla olmaz |
| |
| |
| Radikal |
| Cüneyt ÃZDEMÄ°R |
| Ä°brahim Tatlıses'in dokunulmazlıÄı kaldırılsın |
| |
| |
| AkÅam |
| Deniz Ãlke ARIBOÄAN |
| Kore'lerde ısınan sular |
| |
| |
| Sabah |
| Emre AKÃZ |
| Muhalefet var rekabet yok! |
| |
| |
| Star |
| Ergun BABAHAN |
| Katillerle yandaÅlık! |
| |
| |
| Bugün |
| Erhan BAÅYURT |
| Ä°Åte terfi dayatması yapılan o paÅa! |
| |
| |
| Bugün |
| Gülay GÃKTÃRK |
| Geç kalmıŠbir yetki kullanımı |
| |
| |
| Bugün |
| Gültekin AVCI |
| Her gün sivil darbe |
| |
| |
| Yeni Åafak |
| Hakan ALBAYRAK |
| Lübnan'daki bu manzara bize ne söylüyor? |
| |
| |
| Sabah |
| Mahmut ÃVÃR |
| CHP'nin 'sivil'leri rahatsız |
| |
| |
| Star |
| Mehmet ALTAN |
| Askeri yargıyı laÄvetmedikçe |
| |
| |
| Millî Gazete |
| Mehmet Åevket EYGÄ° |
| Ä°ki Yahudi devleti |
| |
| |
| Vatan |
| Mustafa MUTLU |
| Kayseri polisi, içki içenlerin fotoÄrafını neden çekiyor? |
| |
| |
| AkÅam |
| Nagehan ALÃI |
| Ãcalan mı Kürtlere Kürtler mi Ãcalan'a hükmedecek? |
| |
| |
| Radikal |
| Oral ÃALIÅLAR |
| SivilleÅme yolculuÄu bu, üzülmeyin |
| |
| |
| Yeni Akit |
| Serdar ARSEVEN |
| “BaÅarısız Komutanlar” ve çürük “paÅa yakınları” |
| |
|
| |
|
Sivil otorite ve askeri yargı
Taha AKYOL
[email protected] |
|
|
HÃKÃMET bakan imzasıyla üç generali (biri amiral) açıÄa aldı. Åüphesiz buna yetkisi var ama, bu üç generalin sırf yargıya gittikleri için açıÄa alındıkları söylenerek sert eleÅtiriler yapılıyor.
Bu üç generalin ismi 5 ay önce açıklanan Balyoz iddianamesinde geçiyor. Buna raÄmen aÄustostaki Askeri Åûra’da asker üyelerin oylarıyla terfilerine karar verilmiÅti. Hükümet ise buna uymayarak terfi kararnamesine bu üç ismi koymayarak terfilerini engellemiÅti.
Ãç general bunun üzerine Askeri Yüksek Ä°dare Mahkemesi’ne (AYÄ°M) gitmiÅler, mahkeme yürütmeyi durdurma kararı vermiÅti. Bu kararın iki ay içinde uygulanması, yani hükümetin bu üç generali terfi ettirecek bir kararnameyi çıkarması gerekiyordu.
Ä°ki ay dolmak üzereyken hükümet bakan imzasıyla üç generali “açıÄa aldı”, böylece terfilerini yine önledi...
Bu özete bakarak “hükümet yargıya gidiÅi cezalandırdı” demek mümkün. Halbuki...
Sorun YAÅ’ta baÅladı
Temel hukuki mesele Åudur: Yüksek Askeri Åûra’da alınan kararlar, hükümeti baÄlayıcı mıdır? Hükümetin iÅi “noter” gibi onaylamak mıdır?
EÄer böyle ise, komutanların terfilerinde hükümetin hiçbir “takdir” yetkisi yoktur!
AYÄ°M böyle düÅünmüÅ, YAŒı “karar organı”, hükümeti ise “noter” gibi görmüÅtür. YAÅ’ta terfi ettirilen generallerin hükümet tarafından kararname ile terfi ettirilmemesini yanlıŠbulmuÅ, yürütmeyi durdurma kararı vermiÅtir.
Rejimle ilgili tarafı
Halbuki YAÅ kararları otomatikman uygulanabilir kararlar deÄildir. YAÅ kararları ancak hükümetin hazırlayacaÄı kararname ile “tekemmül” eder ve “icra” kabiliyetini kazanır.
“Sivil otoritenin üstünlüÄü” Åeklindeki temel anayasal kural bunu gerektirir. Meselenin “rejim”le ilgili tarafı buradadır!
Fakat AYÄ°M, hükümetin kararname hazırlama yetkisini noterlik iÅlemi gibi görerek yürütmeyi durdurma kararı verdiÄi için, hükümetin iki ay içinde bu üç generali terfi ettirmesi gereÄi ortaya çıkmıÅtır.
Buna karÅılık, iki ay dolmadan, hükümet diÄer bir yetkisini kullanarak üç generali “açıÄa” almıÅtır. “AçıÄa alınmıŔ bir general yasaya göre terfi ettirilemez. Böylece baÅa dönülmüÅ, YAÅ’ta alınan “terfi” kararı, hükümet tarafından bu defa da “açıÄa alma” yoluyla etkisiz hale getirilmiÅtir.
Hükümet YAŒın noteri olmadıÄı için iÅlem hukuka uygundur, hükümet “takdir yetkisi”ni kullanmıÅtır.
Balyoz’daki diÄer isimler
Balyoz iddianamesinde ismi geçen 9 muvazzaf generalden hükümetin sadece üçünü açıÄa alması da eleÅtiriliyor.
Halbuki bunun sebebi, bu 9 generalden sadece üçünün YAÅ’ta terfi ettirilmiÅ, diÄer 6’sının YAÅ’ta terfi ettirilmemiÅ olmasıdır.
Bir ‘ayırım’ sorunu varsa, bu YAÅ’ta yapılmıÅtı.
Hükümet YAÅ’ta üç generalin terfi ettirilmesini önlemek için önce onları kararname dıÅında bırakmıÅ, mahkeme “yürütmeyi durdurma” kararı verince de “açıÄa alma” iÅlemiyle yine terfilerini engellemiÅtir.
Mesele eÅitlikse, hiçbiri terfi ettirilmeyerek eÅitlik saÄlanmıÅtır.
Son söz yetkisi
Ãzü Åudur: YAÅ hükümetin üstünde bir karar organı mıdır?! Siyaseten sorumlu hükümet ise “noter” gibi bir onay makamı mıdır?! O zaman buna sivil rejim denilebilir mi?!
Halbuki hukukta ve siyaset teorisinde “ordunun göreceli özerkliÄi” kuralı gereÄince, evet, ordu iç düzenini kendi yönetir ama sivil otorite “noter” deÄildir, son sözü söyleyecek “takdir” makamı hükümettir!
Obama, Afganistan’daki Amerikan birliklerinin komutanı Org. McChrystal’i, sırf Afganistan politikası hakkında birkaç eleÅtirel laf etti diye görevden almadı mı?
Dahası, Obama bir “iddianame” hazırlanmasını bile beklememiÅti.
Demokrasi diyorsak, kural budur. Bu anlayıÅın yerleÅmesi, hükümet-asker iliÅkilerini daha saÄlıklı hale getirir.
|
| |
| 26 Kasım 2010 - 09:58:23 |
| |
|
| |
|
|
|
