“Sık yıkanmak vücudu zayıf düşürür, askerleri de güçsüz bırakır. Bu yüzden hamamları yıkın!”
Hristiyan İspanyanın, hamam kavramı ile tanışması Endülüs İslam uygarlığı sayesinde oldu. Rahip ve rahibelerin ömürleri boyunca sadece parmak uçlarının suya değdiği, yıkanmanın ayıp sayıldığı ülkeyi hamam kültürüyle Müslümanlar tanıştırdı.
O yıllarda (9. yüzyıl) Kurtuba’da rahibe olan Maria, Tuleytule başrahibine kendi zühd ve takvasını anlatırken iftiharla şunları söylüyordu:
“60 yaşına kadar sürekli kutsal suya değen parmak uçlarım dışında bedenimin hiçbir noktası su görmedi ve yıkanmadı.”
Oysa aynı dönemde yalnızca Kurtuba’da mermer ve taşlardan yapılmış umumi hamam sayısı 900’ü aşıyordu ki, bu durum Müslümanların refah düzeyini ve sağlığa verdikleri önemi ortaya koyması bakımından önemli bir göstergedir. (Endülüs Tarihi, Nureddin Al-i Ali, Ensar Yayınları)
Doç. Dr. Mehmet Özdemir de bu durumu “Endülüs Müslümanları” isimli eserinin 3. cildinde şöyle anlatıyor;
Senede bir gün
“İspanyol tarihçi Sanchez-Albornoz’un belirttiği gibi, Hristiyan İspanyanın, hamam kavramı ile tanışması Endülüs sayesinde oldu. Kuzeyin hristiyanları, ondan önce hamamı bilmedikleri gibi, coğrafyacı el-Bekrî’nin Galicia (Cillîkiye) bölgesinin X. yüzyıldaki durumundan söz ederken verdiği bilgilere göre soğuk su ile olmak üzere senede bir kereden fazla yıkanma âdetleri de yoktu. Bunun sebebi, sık sık yıkanmanın vücudu zayıf düşürdüğüne inanmalarıydı.
Ancak 1085 senesinde Kastilya Krallığı’nın Tuleytula’yı işgalinin hemen ardından, hristiyan askerler arasında şehirdeki Müslümanlara ve Musta’riblere ait hamamlara gitme alışkanlığı başgöstermiştir. Ne kadar ilginçtir ki, Kastilya ordusunun bir sene sonra Murabıtlar karşısında hezimete uğraması, kral VI. Alfonso’nun danışmanları tarafından hristiyan askerler arasında yaygınlaşan bu yeni âdete bağlanmış ve bunun üzerine kral, ülkesinin sınırları içindeki bütün hamamların yıkılmasını emretmiştir.
Ancak yine de İspanya’nın değişik bölgelerinde, özellikle Musta’ribler ve Müdeccenlerle meskun yerlerde hamamlar, zorla Hristiyanlaştırma sürecinin başladığı XVI. yüzyıla kadar varlığını devam ettirmiştir. Bu yüzyılda hamamlar, İslâm kültürünün simgeleri olarak değerlendirildiği için, İspanya genelinde toptan yasaklanmıştır.”
HaBertaraf.com
|
