|
| |
|
Mısır’da Ä°slamcıları dıÅlamanın imkanı yok
RuÅen ÃAKIR
[email protected] |
|
|
Mısır’da Hüsnü Mübarek rejiminin sallanması dünyanın dört bir tarafındaki özgürlük ve demokrasi savunucularını memnun ederken birçok devleti de son derece rahatsız ediyor. Rahatsızlar, çünkü Mısır’da yaÅanacak herhangi bir köklü deÄiÅimin gerek OrtadoÄu’da, gerek Arap dünyasında, gerekse Ä°slam dünyasında çok esaslı altüst oluÅları tetikleyeceÄinin kesin olduÄunu ve bundan birinci derecede zarar görebileceklerini biliyorlar. Rahatsızlar çünkü Mısır’daki sokak gösterilerinin nasıl bir seyir izleyeceÄini, Mübarek devrilirse yerine nasıl bir rejimin inÅa edileceÄini kestiremiyorlar. Rahatsızlar çünkü Mısır’da rejimin devrilmesinin bölgede ve Ä°slam dünyasında en az Ä°ran Devrimi kadar güçlü etkileri olacaÄını ve küresel anlamda yeni bir siyasal Ä°slamcı dalganın kabarmasına vesile olacaÄını biliyorlar.
Mısır’ın özellikleri
Hiç de haksız sayılmazlar, zira bölgede iyi kötü bir devlet geleneÄine sahip ender ülkelerden olan Mısır, Arap dünyasının “merkezi” olmasının dıÅında, dünya çapında siyasal Ä°slamcılıÄın doÄduÄu ya da en azından örgütlü bir Åekilde boyverdiÄi ilk ülke olma özelliÄine sahip. Mısır’da ortaya çıkan Müslüman KardeÅler uzun bir süredir, tıpkı birçok diÄer Arap ülkesinde olduÄu gibi Mısır’da da en güçlü ve örgütlü siyasal hareket olarak dikkatleri çekiyor.
Bu iki özelliÄi nedeniyle Mısır’daki halk hareketi Åu iki soruyu gündeme getiriyor: 1) Mısır’ın etkisiyle diÄer Arap ülkelerinde de halk sokaklara dökülüp otoriter ve totaliter rejimleri devirir mi? 2) Mübarek’in iktidarını kaybetmesi durumunda, Müslüman KardeÅler baÅta olmak üzere Ä°slamcılar yeni yönetimde yer alır mı? Aslında olası bir rejim deÄiÅikliÄinden sonra Ä°slamcıları dıÅlamak pek mümkün olmadıÄı için esas soru “Ä°slamcılar tek baÅına iktidara gelir mi, gelemezlerse kimlerle nasıl bir koalisyon yaparlar?” olmalıdır. DiÄer bir deyiÅle, Mübarek’in devrilmesi durumunda Ä°slamcıların devre dıÅı kalacaÄı yeni bir rejim formülü söz konusu olamaz, olsa bile ömrü uzun olamaz.
Sadece İslamcılar yok
Bununla birlikte Mısır’da Ä°slami hareketin gücünü çok da abartmamak gerekiyor. Her Åeyden önce bu hareketin tekparça olmadıÄını, içinde bir dizi farklılık ve çekiÅme barındırdıÄını bilmek Åart. ÃrneÄin Mısır, en acımasız radikal Ä°slamcı grupların doÄuÅuna tanık olmuÅtur olmasına ama ana eÄilimin “ılımlılık” olduÄunu söyleyebiliriz. Son olarak Kıptilere yönelik terör eylemlerine karÅı dindar Müslümanların çoÄunun net bir duruÅ sergilemiÅ olduklarını gördük.
Ãte yandan Mısır’da Ä°slamcılık yer yer Arap milliyetçiliÄiyle, yer yer sol hareketlerle yakın iliÅki içinde olabilmiÅtir, diÄer bir deyiÅle barıŠiçinde birarada yaÅama ve ülkeyi birlikte yönetme ihtimali hayli yüksektir. Kaldı ki Ä°slamcılık dıÅı akımlar, onun kadar olmasa da belli bir güce ve tarihsel geçmiÅe sahiptirler. Bu arada ülke nüfusunda Müslüman olmayanların oranının hayli yüksek olduÄunu da akılda tutmalıyız.
Baradey formülü
Peki bundan sonra ne olur? Hiç kuÅkusuz Mübarek iktidarını vermemek için elinden geleni yapacak ve yıkılmasından endiÅe duyan ABD, Ä°srail, Suudi Arabistan baÅta olmak üzere dıŠgüçlerden her türlü yardım ve desteÄi talep edecektir. Fakat Mübarek artık kendisine yatırım yapılabilecek bir lider olma özelliÄine sahip deÄil. Dolayısıyla Mısır’da çıkarları olan güçler, Mübarek’i gözden çıkarıp, ama onun rejimini büyük ölçüde muhafaza edebilmenin yollarını arayacaklardır. Bu baÄlamda Muhammed el Baradey çok cazip bir isim olarak dikkat çekiyor. Ancak onun sokaktaki Mısırlıların talep ve beklentilerini karÅılayabilme potansiyelinin fazla olduÄu söylenemez. Yine de Batı’nın desteÄini alması halinde Baradey Mısır’ın “geçici lideri” olabilir.
|
|
|
