 |
| В |
|
|
|
 |
| В |
|
|
|
| В |
|
Balkanlarda ГғВ§akma devrim
AslГ„Вұ AYDINTAГ…ВһBAГ…Вһ
[email protected] |
|
|
ArnavutlukвҖҷta baГ…Вҹbakan yardГ„ВұmcГ„ВұsГ„ВұnГ„Вұn yolsuzluk kaseti Гғ§ÄВұkГ„Вұnca, hГғВјkГғВјmet karГ…ВҹГ„ВұtlarГ„Вұ sokaГ„Вҹa indi. вҖңTunusвҖҷun isyan rГғВјzgГғВўrГ„Вұ ArnavutlukвҖҷu sardГ„ВұвҖқ yorumlarГ„Вұ yapГ„ВұldГ„Вұ.
Oysa gГғВ¶rdГғВјk ki OrtadoГ„ВҹuвҖҷdaki rГғВјzgГғВўrla alakasГ„Вұ yok.
Her tГғВјr muhalefet ve medya serbest. Sokaklarda devrim deГ„Вҹil, iktidar ve muhalefet arasГ„Вұnda bir tiyatro yaГ…ВҹanГ„Вұyor
Arnavutluk BaГ…ВҹbakanГ„Вұ Sali Berisha, geГғВ§en hafta zor gГғВјnler geГғВ§irdi. Kiminle konuГ…ВҹtuГ„Вҹunuza baГ„ВҹlГ„Вұ olarak sayГ„ВұlarГ„Вұ 20 binle 200 bin arasГ„Вұnda muallak olan gГғВ¶stericiler, BaГ…ВҹbakanlГ„Вұk binasГ„ВұnГ„Вұ ablukaya aldГ„Вұ; neredeyse hГғВјkГғВјmet devrildi. DГғВјnya medyasГ„Вұ, вҖңTunusвҖҷtan baГ…Вҹlayan isyan rГғВјzgГғВўrГ„Вұ BalkanlarвҖҷa sГ„ВұГғВ§rayarak ArnavutlukвҖҷu sardГ„ВұвҖқ dedi.ГӮВ Biz de durumu yerinde gГғВ¶rmek iГғВ§in uГғВ§aГ„Вҹa atlayГ„Вұp TiranвҖҷa, AvrupaвҖҷnГ„Вұn en fakir ГғВјlkelerinden birine doГ„Вҹru yol aldГ„Вұk.
BurasГ„Вұ AvrupaвҖҷnГ„Вұn bakir kalmГ„ВұГ…Вҹ son kalesi. 3 milyon nГғВјfusu, bol iГ…Вҹsizi ve Adriyatik boyunca uzanan el deГ„ВҹmemiГ…Вҹ sahil Г…Вҹeridi var. Ama Arnavutluk aynГ„Вұ zamanda NATO ГғВјyesi ve ABDвҖҷnin bГғВ¶lgedeki en sГ„ВұkГ„Вұ mГғВјttefiki.
Arnavutluk aslГ„Вұnda isyan ve yolsuzluk kelimelerine aГ…Вҹina. Enver Hoca dГғВ¶nemi Demir PerdeвҖҷnin en baskГ„ВұcГ„Вұ ve dГғВјnyadan kopuk rejimiydi. O zaman bu zamandГ„Вұr ayaklanmalarla anГ„ВұlГ„Вұyor. ГғВ–nce komГғВјnistler, ardГ„Вұndan anti-komГғВјnistler, ardГ„Вұndan piramit saadet zinciriyle halkГ„Вұ hortumlayanlara karГ…ВҹГ„Вұ ayaklanmalar yaГ…ВҹandГ„Вұ son 20 yГ„Вұlda.
ABD HEMEN EL KOYDU
GeГғВ§en hafta 3 kiГ…Вҹinin ГғВ¶ldГғВјГ„ВҹГғВј gГғВ¶steriler sonrasГ„Вұnda ArnavutlukвҖҷun вҖңBГғВјyГғВјk AbiвҖқsi Washington buradaki krize tamamen el koymuГ…Вҹ durumda. DoksanlГ„Вұ yГ„Вұllarda George SorosвҖҷun AГғ§ÄВұk Toplum VakfГ„Вұ buralarda hГғВјkГғВјmetten bile ГғВ¶nemliymiГ…Вҹ. Г…Вһimdilerde ise TiranвҖҷda en ГғВ¶nemli isim, ABD elГғВ§isi.
ArnavutlukвҖҷta Amerikan karГ…ВҹГ„ВұtlГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ deГ„Вҹil, tam tersine siyasilerin вҖңKim AmerikaвҖҷya daha yakГ„ВұnвҖқ yarГ„ВұГ…ВҹГ„Вұ var. ГғВ–rneГ„Вҹin gГғВ¶stericilere kimin ateГ…Вҹ aГғВ§tГ„ВұГ„ВҹГ„Вұyla ilgili soruГ…ВҹturmayГ„Вұ bile ABD yapГ„Вұyor. AmerikaвҖҷdan gelen bir telefon, BaГ…ВҹbakanвҖҷГ„Вұn bugГғВјn planladГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ mitingi iptal etmesine, muhalefetinse miting yerine sade bir anma tГғВ¶reni yapmasГ„Вұna neden oldu.
NEDEN SOKAKTALAR?
Peki, kavga neden? ArnavutlukвҖҷta iktidar ve muhalefet dengesi baГ…Вҹa baГ…Вҹ. GeГғВ§en hafta yayГ„Вұnlanan baГ…Вҹbakan yardГ„ВұmcГ„ВұsГ„ВұnГ„Вұn yolsuzluk kasetleri, insanlarГ„Вұ sokaГ„Вҹa dГғВ¶ktГғВј. GГғВ¶sterileri organize eden TiranвҖҷГ„Вұn karizmatik Sosyalist Partili Belediye BaГ…ВҹkanГ„Вұ Edi RamaвҖҷnГ„Вұn taraftarlarГ„Вұ, burada Tunus benzeri bir вҖҳdevrimвҖҷ zamanГ„ВұnГ„Вұn geldiГ„Вҹini sГғВ¶ylГғВјyor. Onlara gГғВ¶re burasГ„Вұ bir diktatГғВ¶rlГғВјk.
Oysa basГ„Вұn ГғВ¶zgГғВјrlГғВјГ„ВҹГғВј dahil her tГғВјr demokratik hak mevcut. Arnavutluk demokrasi mГғВјcadelesi deГ„Вҹil, bir kaos yaГ…ВҹГ„Вұyor. GerГғВ§ek mesele iГ…Вҹsizlik ve yolsuzluk. Sokaktaki olaylar ise direniГ…Вҹten ziyade iki sГ„Вұra dГ„ВұГ…ВҹГ„Вұ lider arasГ„Вұnda bildiГ„Вҹimiz iktidar kavgasГ„Вұ.
YOLSUZLUK DÄ°Z BOYU
Ä°ktidar da muhalefet de birbirini yolsuzlukla suГғВ§luyor. Ama karГ…ВҹГ„ВұlГ„ВұklГ„Вұ suГғВ§lamalar burada da bitmiyor.ГӮВ MakamГ„Вұnda ilk kez bir TГғВјrk gazeteciyle gГғВ¶rГғВјГ…Вҹen Berisha, devrim iddialarГ„Вұna вҖҳsenaryoвҖҷ diyerek gГғВјlГғВјp geГғВ§iyor. BaГ…ВҹbakanвҖҷa gГғВ¶re ArnavutlukвҖҷun вҖҳTunus ya da MГ„ВұsГ„ВұrвҖҷla alakasГ„Вұ yokвҖҷ, geГғВ§en hafta yaГ…Вҹananlar ise вҖҳdevrimвҖҷ deГ„Вҹil вҖҳdarbe.вҖҷ
Muhalefet lideri Rama, George SorosвҖҷun da yakГ„Вұn dostu Гғ§ÄВұlgГ„Вұn bir ressam; BaГ…Вҹbakan Berisha ise BГғВјlent ArГ„ВұnГғВ§ ГғВјslubuyla konuГ…Вҹan eski bir siyaset kurdu. TiranвҖҷdaki bu tiyatro bu ikisi arasГ„Вұnda sГғВјrГғВјyor...
KUZEY IRAK GÄ°BÄ°
TiranвҖҷda her Г…Вҹey вҖҳbulvarвҖҷ denilen ana cadde ГғВјzerinde cereyan ediyor. AynГ„Вұ gГғВјn iГғВ§inde ГғВ¶nce 2005вҖҷten beri ГғВјlkeyi yГғВ¶neten BaГ…Вҹbakan Berisha, ardГ„Вұndan birkaГғВ§ sokak ГғВ¶tedeki Sosyalist Parti genel merkezinde RamaвҖҷyla gГғВ¶rГғВјГ…ВҹtГғВјm. RahatlГ„Вұkla sГғВ¶yleyebilirim ki, bunlar hayatГ„ВұmГ„Вұn en eГ„Вҹlenceli rГғВ¶portajlarГ„ВұndandГ„Вұ. BurasГ„Вұ bana 90вҖҷlГ„Вұ yГ„Вұllarda Kuzey IrakвҖҷГ„Вұn halini hatГ„ВұrlattГ„Вұ. Barzanicilerin TalabaniвҖҷye, Talabanicilerin BarzaniвҖҷye kГғВјfГғВјr ettiГ„Вҹi dГғВ¶nemler.
SeГғВ§imden ГғВ§atГ„ВұГ…Вҹmaya
ArnavutlukвҖҷta 28 Haziran 2009вҖҷda yapГ„Вұlan genel seГғВ§imi Sali Berisha ГғВ¶nderliГ„Вҹindeki Demokrat Parti az bir farkla kazandГ„Вұ. Demokrat Parti yГғВјzde 46.92, Sosyalist Parti yГғВјzde 45.34, Entegrasyon Ä°ГғВ§in Sosyalist Hareket Partisi ise yГғВјzde 5.56 oranГ„Вұnda oy aldГ„Вұ. 140 sandalyeli parlamentoda Demokratik Parti ГғВ¶ncГғВјlГғВјГ„ВҹГғВјndeki вҖңDeГ„ВҹiГ…Вҹim Ä°ttifakГ„ВұвҖқ 70, Sosyalist Parti ГғВ¶ncГғВјlГғВјГ„ВҹГғВјndeki вҖңDeГ„ВҹiГ…Вҹim BirliГ„ВҹiвҖқ 66, вҖңBГғВјtГғВјnleГ…Вҹme Ä°ГғВ§in Sosyalist Ä°ttifakвҖқ 4 milletvekilliГ„Вҹi kazandГ„Вұ. HГғВјkГғВјmeti вҖңDeГ„ВҹiГ…Вҹim Ä°ttifakГ„ВұвҖқ ile вҖңBГғВјtГғВјnleГ…Вҹme Ä°ГғВ§in Sosyalist Ä°ttifakвҖқ kurdu.ГӮВ Sosyalist Parti oy sayГ„ВұmГ„Вұnda usulsГғВјzlГғВјk yapГ„ВұldГ„ВұГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұ ileri sГғВјrerek, parlamentoyu boykot etti ve TiranвҖҷda 30 Nisan 2010вҖҷda 80 bin kiГ…Вҹinin katГ„ВұldГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ gГғВ¶steri dГғВјzenledi. Protestolara raГ„Вҹmen BaГ…Вҹbakan Berisha hГғВјkГғВјmetin istifa etmeyeceГ„Вҹini bildirdi.
BaГ…Вҹbakan YardГ„ВұmcГ„ВұsГ„Вұ Ilir MetaвҖҷnГ„Вұn 14 OcakвҖҷta rГғВјГ…Вҹvet pazarlГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ yaptГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ videonun basГ„Вұna sГ„ВұzmasГ„Вұ ile gerginlik isyana dГғВ¶nГғВјГ…ВҹtГғВј. Meta, istifa etti ancak bu yГ„ВұllardГ„Вұr rГғВјГ…Вҹvet ve yolsuzluktan bГ„Вұkan halkГ„Вұn ГғВ¶fkesini dindirmeye yetmedi. Sosyalist PartiвҖҷnin 21 OcakвҖҷta baГ…ВҹbakanlГ„Вұk ГғВ¶nГғВјnde dГғВјzenlediГ„Вҹi gГғВ¶steride polisle ГғВ§atГ„ВұГ…Вҹma Гғ§ÄВұktГ„Вұ ve 3 kiГ…Вҹi ГғВ¶ldГғВј, 55 kiГ…Вҹi yaralandГ„Вұ.
Tiran isyanlara aГ…Вҹina. DoГ„Вҹu Bloku yГ„ВұkГ„ВұlalГ„Вұ beri sayГ„ВұsГ„Вұz isyan gГғВ¶rdГғВј. Bu kez muhalefetin yolsuzluk nedeniyle sokaГ„Вҹa dГғВ¶kГғВјldГғВјГ„ВҹГғВј olaylarda 3 kiГ…Вҹi ГғВ¶ldГғВј. Ancak her Г…Вҹeye raГ„Вҹmen demokrasi iГ…Вҹliyor...
BAГ…ВһBAKAN BERÄ°SHA: GELÄ°RLERSE GГғВ–RГғВңRLER
Berisha, geГғВ§en hafta az daha kendisini deviren ablukayГ„Вұ anlatГ„Вұrken aГғВ§tГ„Вұ aГ„ВҹzГ„ВұnГ„Вұ yumdu gГғВ¶zГғВјnГғВј. Rakibi Rama iГғВ§in вҖңPsikiyatrik tedavi gГғВ¶rГғВјyorвҖқ dedi, ezeli rakibinin belediye ruhsatlarГ„Вұndan yГғВјzde 20 komisyon aldГ„ВұГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұ, sokaktaki gГғВ¶stericilere para daГ„ВҹГ„ВұttГ„ВұГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұ sГғВ¶yledi. Ä°ÅВҹte Arnavutluk maceralarГ„ВұmГ„Вұn ilk bГғВ¶lГғВјmГғВј ve BaГ…ВҹbakanвҖҷГ„Вұn aГ„ВҹzГ„Вұndan ablukanГ„Вұn ГғВ¶ykГғВјsГғВј:
TunusвҖҷtan baГ…Вҹlayan isyan dalgasГ„Вұ ГғВјlkenize mi geldi?
AlakasГ„Вұ yok. Burada yaГ…Вҹananlar ne Tunus ne MГ„ВұsГ„ВұrвҖҷla alakalГ„Вұ. Bu bir senaryo. Muhalefet lideri zor kullanarak iktidara gelmeye ГғВ§alГ„ВұГ…ВҹtГ„Вұ ama baГ…ВҹaramadГ„Вұ.
Muhalefetin gГғВјcГғВј nereden geliyor?
RamaвҖҷnГ„Вұn parasГ„Вұ. Г…Вһehirdeki bГғВјtГғВјn inГ…Вҹaat ihalelerden yГғВјzde 20 alГ„Вұyor. Ona yГғВјzde 20 vermeden bu Г…Вҹehirde hiГғВ§bir bina dikmek mГғВјmkГғВјn deГ„Вҹil.
HEP PROTESTO OLUR
Ama ГғВјlkeniz zaten yolsuzluk sГ„ВұralamasГ„Вұnda ГғВ§ok yГғВјksek.
Transparency InterationalвҖҷda 87вҖҷnci sГ„ВұradayГ„Вұz ama inГ…Вҹaat sektГғВ¶rГғВјnde 173. Ä°nГ…Вҹaatta dГғВјnyada en yolsuz ГғВјlkelerinden. AsГ„Вұl yolsuzluk orada. Zaten koalisyon ortaГ„ВҹГ„ВұmГ„Вұzla ilgili Гғ§ÄВұkan kasette deГӮВ kopyala-yapГ„ВұГ…ВҹtГ„Вұr yГғВ¶ntemiyle atlamalar olduГ„Вҹunu herkes gГғВ¶rdГғВј.
Rakibiniz Edi Rama ГғВ§ok karizmatik biri. Ressam, eski basketГғВ§i ve AmerikaвҖҷnГ„Вұn gГғВ¶z bebeГ„Вҹi...
HayГ„Вұr, AmerikaвҖҷda deГ„Вҹil; sadece Soros destekliyor. Soros dГ„ВұГ…ВҹГ„Вұnda destekleyen yok. AB temsilcisi bana net bir biГғВ§imde sГғВ¶yledi.ГӮВ ABD seГғВ§imlerin zamanГ„Вұnda yapГ„ВұlmasГ„ВұnГ„Вұ istiyor. Rama eski yГғВ¶netim elitinden (nomenklatura) geliyor. BabasГ„Вұ diktatГғВ¶rГғВјn (Enver Hoca) heykellerini yapardГ„Вұ. Ä°damlarГ„Вұ imzalayan konseydeydi. Rama 13 yГ„Вұl psikiyatrik tedavi gГғВ¶rdГғВј. Aptal deГ„Вҹil ama sorunlarГ„Вұ var. ГғВңstelik bir alternatif, vizyon sunmuyor.
Peki insanlar niye size karГ…ВҹГ„Вұ bu kadar kГ„ВұzgГ„Вұn diye merak etmiyor musunuz?
Ä°nsanlar hep protesto eder. Ben iktidara geleli beri muhalefet yГғВјzlerce gГғВ¶steri yaptГ„Вұ ama hiГғВ§ Г…Вҹiddet olmamГ„ВұГ…ВҹtГ„Вұ. Bu kez bir senaryo oynanГ„Вұyor. Bizim tespitlerimize gГғВ¶re gГғВ¶stericiler arasГ„Вұnda 200-300 kiГ…Вҹilik bir grup var ki 300вҖҷer euroвҖҷya kiralanmГ„ВұГ…Вҹ ve Г…Вҹehir dГ„ВұГ…ВҹГ„Вұndan getirilmiГ…Вҹ kriminal tipler. Г…Вһiddete baГ…Вҹvuran onlardГ„Вұ. En az 2 milyon euro harcadГ„Вұ bu senaryo iГғВ§in.
Ä°ГғВҮERÄ° GÄ°REMEDÄ°LER
Ne hissettiniz makamГ„ВұnГ„Вұzda 5 saat boyunca ablukada kalГ„Вұnca... GeГғВ§miГ…Вҹte TiranвҖҷda hГғВјkГғВјmetler bГғВ¶yle devrildi...
Ben masamda oturmuГ…Вҹ, Гғ¶ÄВҹle yemeГ„Вҹimi yiyordum. BinayГ„Вұ sardГ„Вұlar. 5 saat devam etti abluka. Polis ve milli muhafГ„Вұzlara (ordu) saldГ„ВұrdГ„Вұlar. Maalesef 3 kiГ…Вҹi de ГғВ¶ldГғВј ama soruГ…Вҹturma devam ediyor. GГғВ¶stericiler polisi provoke etmeye ГғВ§alГ„ВұГ…ВҹtГ„Вұ. O da Ä°kiz KuleвҖҳdeki ofisinden (Sosyalist Parti genel merkezinden sГғВ¶z ediyor) her Г…Вҹeyi yГғВ¶netti. Gelmedi buraya ГғВ§ГғВјnkГғВј aslГ„Вұnda korkaГ„ВҹГ„Вұn teki.
Neredeyse baГ…ВҹbakanlГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ ele geГғВ§ireceklerdi...
Asla. Buna izin vermem. Bir daha denerlerse karГ…ВҹГ„ВұlГ„ВұГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұ bulurlar. KanunlarГ„Вұ iГ…Вҹletirim. O gГғВјn zaten iГғВ§eri giremediler. DГ„ВұГ…Вҹ kapГ„Вұdan girdiler ama ulusal muhafГ„Вұzlar havaya ateГ…Вҹ etti. Ama iГғВ§erde ГғВ¶len yoktu. (SoruГ…Вҹturma devam ediyor.)
NasГ„Вұl bitti olaylar?
Sonra yavaГ…Вҹ yavaГ…Вҹ daГ„ВҹГ„ВұldГ„Вұlar. Ben de akГ…Вҹam 7 30вҖҷda medyaya Гғ§ÄВұkГ„Вұp baГ…ВҹarГ„ВұsГ„Вұz bir darbe giriГ…Вҹimi olduГ„Вҹunu ama polisin bunu engellediГ„Вҹini anlattГ„Вұm.
Ya bundan sonra
Gelirlerse gГғВ¶rГғВјrler. Demokratik bir ГғВјlkeyiz ama yeniden denerse hak ettiГ„Вҹini bulur. Ben burada olacaГ„ВҹГ„Вұm. BurayГ„Вұ ele geГғВ§irmeyi ikinci kere denerse, bir ГғВјГғВ§ГғВјncГғВјsГғВј olmayacak...
|
| В |
| 29 Ocak 2011 - 12:45:27 |
| В |
|
| В |
|
|
В |
В В 
