 |
| В |
|
| RusyaвҖҷnГ„Вұn ГғВ¶nceliГ„Вҹi ne terГғВ¶r ve ekonomi |
|
 |
| В |
|
| Kanuni'nin vefat yГ„Вұl dГғВ¶nГғВјmГғВј |
|
| В |
 |
SГғВ¶z vermek
Ä°brahim YILDIRIM
[email protected] |
|
|
ГғВҮocukluГ„Вҹumun geГғВ§tiГ„Вҹi 1960 lГ„Вұ yГ„Вұllardaki toplum yapГ„ВұmГ„Вұzda henГғВјz ГғВ§ek senet kullanГ„ВұmГ„Вұ bu kadar yaygГ„Вұn deГ„Вҹilken, insanlar birbirlerine borГғВ§lu olduklarГ„Вұnda, birinin alacak defteri olur ona yazar, diГ„Вҹeri de borcunu ona sorarak ГғВ¶derdi. Kendi aralarГ„Вұnda genelde ne ГғВ§ek kullanГ„ВұrlardГ„Вұ ne de senet. Ama genelde sГғВ¶zleri senetti.ГӮВ
Her alanda toplumumuzda meydana gelen ahlaki ГғВ§ГғВ¶zГғВјlme, iГ…Вҹ ve ticaret hayatГ„Вұna da yansГ„ВұmГ„ВұГ…Вҹ durumda. ArtГ„Вұk elde belge , yahut para olmadan mal alГ„Вұp-vermek hemen hemen imkansГ„Вұz hale geldi. Toplumumuzda bu konuda bir gГғВјvensizlik de baГ…Вҹ gГғВ¶sterdi. Buna sebep de gГғВјvendiklerinden yediГ„Вҹi kazГ„ВұklardГ„Вұr. Bu yazГ„ВұmГ„Вұzda вҖңSГғВ¶z Vermenin ГғВ–nemiвҖқ ГғВјzerinde duracaГ„ВҹГ„Вұz.
KiГ…Вҹi aГ„ВҹzГ„Вұna girene ve aГ„ВҹzГ„Вұndan Гғ§ÄВұkana dikkat etmek mecburiyetindedir. SГғВ¶z; karekter, iman ve kiГ…Вҹilik ГғВ¶lГғВ§ГғВјsГғВјdГғВјr. Zira Allah TeГғВўlГғВў вҖң Verilen sГғВ¶zГғВј de yerine getirin. ГғВҮГғВјnkГғВј verilen sГғВ¶z, sorumluluГ„Вҹu getirirвҖқ buyurur. (Ä°sra Suresi :34) . Bu nedenle mГғВјвҖҷmin вҖңsГғВ¶z verirken вҖң onu yerine getirmeyi kendine vacip ettiГ„Вҹinin bilincinde ve sorumluluГ„ВҹundadГ„Вұr. MГғВјвҖҷmin kimse yapamayacaГ„ВҹГ„Вұ yahut yapmayacaГ„ВҹГ„Вұ Г…Вҹeyler hakkГ„Вұnda sГғВ¶z vermez. Bu konuda Allah TaГғВўlГғВў вҖң Ey iman edenler! YapmayacaГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұz Г…Вҹeyleri niГғВ§in sГғВ¶ylГғВјyorsunuz? YapmayacaГ„ВҹГ„ВұnГ„Вұz Г…Вҹeyleri sГғВ¶ylemeniz, Allah katГ„Вұnda bГғВјyГғВјk bir nefretle karГ…ВҹГ„ВұlanГ„Вұr вҖң buyurur. (Es-Saff 2-3) SГғВ¶zГғВјnГғВј yerine getiren kiГ…Вҹi iГғВ§in вҖңSГғВ¶zГғВјnГғВјn eriвҖқ deriz. Bir de вҖңsГғВ¶z namusturвҖқ deriz. SГғВ¶zГғВјnГғВј yerine getiren, nasГ„Вұl sГғВ¶zГғВјnГғВјn eri, namuslu, mГғВјвҖҷmin biriyse, sГғВ¶zГғВјnГғВј tutmayan kimse de, karektersiz, namussuz ve iman konusunda ciddi zaaflarГ„Вұ olan biridir. Zira Peygamber efendimiz вҖң SГғВ¶zГғВјnde durmamanГ„Вұn vaadini yerine getirmemenin mГғВјnafГ„ВұklГ„Вұk alameti olduГ„ВҹunuвҖқ bildirir. вҖңSГғВ¶z aГ„ВҹГ„Вұzdan Гғ§ÄВұkarвҖқ da deriz. ГғВ–yle sГғВ¶zler vardГ„Вұr ki aГ„ВҹГ„Вұzdan Гғ§ÄВұkar ama kГғВ¶kleri derindedir. ГғВ–yle sГғВ¶zler vardГ„Вұr ki uГ„Вҹruna can verilir, adeta dГғВјnyanГ„Вұn dГғВ¶nГғВјГ…ВҹГғВј tersine ГғВ§evrilme pahasГ„Вұna o sГғВ¶z yerine getirilir.
вҖңHayvanГ„Вұ yularГ„Вұndan insanГ„Вұ sГғВ¶zГғВјnden tutarlarвҖқ atasГғВ¶zГғВј bir sorumluluk hatГ„ВұrlatГ„Вұr. Bu kimseler adam gibi adamlardГ„Вұr. Kimileri iГғВ§in ise, sГғВ¶zГғВјn bir deГ„Вҹeri yoktur. Burada sГғВ¶z verir, baГ…Вҹka yerde unutur. DГғВјn sГғВ¶z verir, bugГғВјn unutur. вҖңSГғВ¶z kiГ…Вҹilik ГғВ¶lГғВ§ГғВјsГғВјdГғВјrвҖқ dedik ya; bГғВ¶yleleri kiГ…Вҹiliksiz, karektersiz adeta insan mГғВјsveddesidirler. BunlarГ„Вұn aГ„ВҹzГ„Вұndan Гғ§ÄВұkan sГғВ¶zle karnГ„Вұndan Гғ§ÄВұkan gaz arasГ„Вұnda fark yoktur. Bu ГғВјlkede bГғВ¶yle insan mГғВјsveddesi nice karektersizler, mevki ve makam sahibi olmuГ…ВҹlardГ„Вұr ki, bu yГғВјzden вҖңsГғВ¶zвҖқ ayaГ„Вҹa dГғВјГ…ВҹmГғВјГ…ВҹtГғВјr. Anadolu tabiriyle bГғВ¶ylelerine вҖң kГ„ВұГғ§ÄВұ-baГ…ВҹГ„Вұ oynarвҖқ derler. SГғВ¶z adamlГ„Вұk ГғВ¶lГғВ§ГғВјsГғВјdГғВјr; bГғВ¶yleleri adam da deГ„Вҹillerdir. Yemine gerek gГғВ¶rmeyecek kadar sГғВ¶zlerine sahip Гғ§ÄВұkanlardГ„Вұr, adam olanlar. BГғВ¶yleleri mevki makam ve para sahibi olabilirler ama adam olamazlar. SГғВ¶zГғВј senetten daha muteber bir Г…Вҹahsiyet olabilmektir, adamlГ„Вұk ГғВ¶lГғВ§ГғВјsГғВј. Milli Г…Вҹairimiz Mehmet Akif ErsoyвҖҷdan bir anekdotla konuya devam edelim :
Mehmet Akif'in Beylerbeyi'nde, dostu Mithat Cemal Kuntay'Г„Вұn da ГғВҮapa'da oturduГ„Вҹu yГ„Вұllarda, bir kГ„ВұГ…Вҹ mevsiminde, bir gГғВјn Akif, M. Cemal'i evinde ziyaret etmek ГғВјzere sГғВ¶z vermiГ…Вҹ. Fakat tam belirlenen ziyaret gГғВјnГғВјnГғВјn gecesinde yoГ„Вҹun bir kar yaГ„ВҹmГ„ВұГ…Вҹ ve bГғВјtГғВјn Ä°stanbul beyaz ГғВ¶rtГғВјyle kaplanmГ„ВұГ…Вҹ. Karla birlikte ortaya Гғ§ÄВұkan fГ„ВұrtГ„Вұna, Г…Вҹehir iГғВ§indeki deniz ve kara trafiГ„Вҹini adeta felГғВ§ etmiГ…Вҹ. BГ„ВұrakГ„Вұn Beylerbeyi'nden ГғВҮapa'ya gitmeyi, aynГ„Вұ mahallede evden eve gitmeyi bile zorlaГ…ВҹtГ„ВұrmГ„ВұГ…Вҹ. M. Cemal, bГғВ¶yle bir havada Akif'in gelmesinin imkГғВўnsГ„Вұz olduГ„Вҹunu dГғВјГ…ВҹГғВјnerek Г…Вҹahsi iГ…Вҹlerine dalmГ„ВұГ…Вҹ. ГғВ–Г„Вҹle ile ikindi arasГ„Вұ bir saatte ve gГғВјn iГғВ§inde ilk defa olarak kapГ„Вұ ГғВ§alГ„ВұnmГ„ВұГ…Вҹ. M. Cemal kapГ„ВұyГ„Вұ aГғВ§tГ„ВұГ„ВҹГ„Вұnda soГ„Вҹuktan bГ„ВұyГ„ВұklarГ„Вұ donmuГ…Вҹ, ГғВјstГғВјnde biriken karlarla canlГ„Вұ bir kardan adama dГғВ¶nmГғВјГ…Вҹ vaziyette Akif'i karГ…ВҹГ„ВұsГ„Вұnda gГғВ¶rГғВјnce tam bir Г…ВҹaГ…ВҹkГ„ВұnlГ„ВұГ„Вҹa uГ„ВҹramГ„ВұГ…Вҹ. Hemen Akif'i iГғВ§eri alГ„Вұp biraz rahatlattГ„Вұktan sonra sormuГ…Вҹ:
- ГғВңstadГ„Вұm, ulaГ…ВҹГ„ВұmГ„Вұn felce uГ„ВҹradГ„ВұГ„ВҹГ„Вұ, insanГ„Вұn evinden dГ„ВұГ…ВҹarГ„Вұ Гғ§ÄВұkmaya korktuГ„Вҹu bГғВ¶yle bir havada niГғВ§in geldin? Gelmemen iГғВ§in geГғВ§erli mazeretin vardГ„Вұ. VerdiГ„Вҹi cevap Akif'in ne kadar prensip sahibi olduГ„Вҹunun, dГғВјrГғВјstlГғВјГ„ВҹГғВјn belgesidir:
- Gelmemem iГғВ§in tek bir Г…Вҹey meГ…Вҹru mazeret olurdu: ГғВ–lmem!..
Bizde вҖңSarhoГ…Вҹun mektubu okunmazвҖқ diye de bir sГғВ¶z vardГ„Вұr. Ä°ГғВ§ki masasГ„Вұnda verilen sГғВ¶zlerin kГ„Вұymet-i harbiyesi yoktur. BunlarГ„Вұn ayГ„Вұk halindeki mahcubiyetleri iГғВ§in de bir latife;
KaramanoГ„Вҹlu bir gece Г…Вҹehrin zariflerini ve kendi nedimlerini davet edip ГғВ§engili rebaplГ„Вұ mezeli ve Г…ВҹaraplГ„Вұ bir sohbet meclisi kurar. ToplantГ„Вұ esnasГ„Вұnda herkese nimetler verip kendinden geГғВ§erek hayret verici iГ…Вҹler yapar. Bir has kГғВ¶yГғВјnГғВј birbiri ardГ„Вұnca on sekiz kiГ…Вҹiye baГ„ВҹГ„ВұГ…Вҹlar. En son olarak Г…Вҹair Nizami ГғВҮelebiye verir ve вҖңsenin has mГғВјlkГғВјn olsunвҖқ diye buyurur. Sabah olunca Nizami ГғВҮelebi вҖң- SultanГ„Вұm bu gece ihsan ettiГ„Вҹiniz kГғВ¶yГғВјn emredin berГғВўtГ„Вұ yazГ„ВұlsГ„Вұn ve mГғВјlkГғВјnГғВўmesi verilsinвҖқ der. KaramanoГ„Вҹlu huzursuz olup вҖң- YГғВў Nizami ГғВҮelebi! Gece Г…ВҹarabГ„Вұn tesiriyle gГғВ¶nlГғВјmce dilime her ne geldiyse demiГ…Вҹim ve sarhoГ…Вҹlukla bir herzedir yemiГ…ВҹimвҖқder. Nizami ГғВҮelebi вҖң-HГғВўГ…ВҹГғВў SultanГ„Вұm. Gece her ne dedinse lГғВјtf-u ihsanГ„Вұn yГғВјzГғВјnden dedin, amma herzeyi Г…Вҹimdi yedinвҖқ der.
HayГ„ВұrlГ„Вұ Ramazanlar dilerim.
|
| В |
| 1 EylГғВјl 2010 - 00:02:08 |
| В |
|
| В |
|
|
В |
