| |
|
| |
| Star |
|
Ahmet KEKEÇ
|
|
27 Mayıs kokuları geliyor
|
| |
| |
| Bugün |
|
Ali Atıf BİR
|
|
Yumurtalar süngümüz, şemsiyeler miğferimiz...
|
| |
| |
| Zaman |
|
Ali BULAÇ
|
|
Yumurta fikir değildir
|
| |
| |
| Yeni Akit |
|
Ali İhsan KARAHASANOĞLU
|
|
Baro Başkanı, “Kanunu görmezden gelin” derse!
|
| |
| |
| Milliyet |
|
Aslı AYDINTAŞBAŞ
|
|
PKK cemaatten ne istiyor?
|
| |
| |
| Vatan |
|
Can ATAKLI
|
|
Yumurta “darbeci” taş “demokrat” olamaz
|
| |
| |
| Sabah |
|
Engin ARDIÇ
|
|
"Kemalist olmayan" sol nasıl üretilir?
|
| |
| |
| Bugün |
|
Gülay GÖKTÜRK
|
|
Tarih tekerrür eder mi?
|
| |
| |
| Yeni Şafak |
|
Hakan ALBAYRAK
|
|
"Hicaba Azadlıq"
|
| |
| |
| Akşam |
|
İsmail KÜÇÜKKAYA
|
|
İstanbul polisi nerede hata yaptı?
|
| |
| |
| Milliyet |
|
Mehveş EVİN
|
|
Gülen okulları Hollanda Meclisinde
|
| |
| |
| Sabah |
|
Nazlı ILICAK
|
|
CHP kurultayına doğru
|
| |
| |
| Star |
|
Şamil TAYYAR
|
|
“Tayyip bey haddini aştı”
|
| |
| |
| Akşam |
|
Serdar AKİNAN
|
|
Piç kuruları
|
| |
| |
| Millî Gazete |
|
Sinan BURHAN
|
|
Sünniler Kerbela'nın neresinde?
|
| |
| |
| Radikal |
|
Tarhan ERDEM
|
|
Çarşaf liste, nereden nereye?
|
| |
|
|
|
| Orantısız güç |
|
|
|
|
| Başbakan’ın İstanbul’da üniversite rektörleri ile Dolmabahçe’deki ofisinde toplantı yaptığı sırada bir grup öğrencinin düzenlediği eyleme yapılan polis müdahalesi günlerdir tartışılıyor. |
| |
Selvet Çetin
SDE Uzmanı
[email protected]
Henüz bu tartışma devam ederken Ankara Üniversitesinde yaşanan yumurtalı öğrenci protestosu gündeme oturdu. Siyasi yorumlardan ayrı olarak, kolluk güçlerinin şiddet içermeyen sivil gösterilere müdahalesinde uyması gereken yasal çerçeve ve güç kullanımındaki ölçülülük ve orantılık kurallarına uymakta neden bu kadar zorlandığını ayrıntılı olarak değerlendirmek gerekiyor.
Türkiye yıllarca sistematik işkencenin yaşandığı ve bu yüzden en kötü sicile sahip ülkelerden biri olarak şöhret yaptı. Son dönemde insan hakları mevzuatında yaşanan reformlarla birlikte kolluk güçlerine yönelik uygulan kapsamlı eğitim programları sayesinde işkence vakalarında ciddi düşüşler yaşandı ve “sistematik işkence” utancından kurtulmuş olduk. Fakat işkenceye sıfır tolerans politikalarında yaşanan başarı, polis şiddetinin önlenmesinde sağlanamadı. Polisin yaptığı görevin özelliği gereği bazı durumlarda güç kullanmak zorunda kalması elbette anlaşılır bir durum. Bununla birlikte bu gücün hangi durumlarda ve nasıl kullanılacağı ise önemli bir sorun olmaya devam ediyor. Bu konuda açılan birçok davada AİHM tarafından verilen mahkumiyet kararlarında uygulayıcıların zihniyet değişimine karşı gösterdikleri isteksizliğe dikkat çekiliyor. Gerçekten de eğitim süreçlerinden sağlanacak başarıyı gölgeleyen en önemli olumsuzluk, değişime karşı zihinsel direnç gösterilmesidir. Bu direncin kırılması için öncelikle kolluk güçlerinin insan hakları değerlerini içselleştirmesi ve bu yönde davranışlarını düzenlemesi gerekmektedir.
Orantılı güç kullanımı hakkında Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 1. maddesi hukuki bir çerçeve belirlemektedir. Buna göre kolluk görevlileri ancak bir ayaklanma veya isyanı bastırmak, yasal olarak tutuklunun kaçmasını önlemek ya da meşru müdafaa durumlarında güç kullanabilir. Fakat bu güç kullanmanın iki önemli koşulu bulunmaktadır. Güce başvurmak mutlaka bir zorunluluk gerektirmeli ve kullanılan güç ile elde edilmek istenen amaç arasında orantılılık bulunmalıdır. AİHM, sözleşmenin bu hükmü ile ilgili ihlal başvuruları incelerken, Türkiye'de polisin barışçı ve kamu düzenini açıkça tehdit etmeyen gösterilerde yaygın olarak orantısız güç kullandığına ilişkin değerlendirmelerde bulunmuştur. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu'nda yapılan değişiklikler polisin ateşli silah kullanmasına ilişkin kuralları belirlese de bu değişikliklerin, “BM Polisin Güç ve Ateşli Silahlar Kullanmasına İlişkin Temel İlkeler" belgesinde yer alan prensipler dikkate alınarak yapılması gerekirdi. Ne yazık ki kanun bu alandaki boşlukları uluslararası standartlara göre doldurmaktan uzak bir görünümdedir.
Tüm yaşananlar, kolluk görevlilerinin güç kullanma sınırlarını hala yeterince kavrayamadığını göstermektedir. İstanbul’da yaşanan olayda protestocu öğrencilerin üzerine cop, biber gazı ve gaz bombaları ile yürüyerek caydırmaya ve dağıtmaya çalışmak, ayrıca kaba dayağa başvurmak kesinlikle orantılı bir güç kullanımı olarak nitelendirilemez. Bu davranışlar bazı polislerdeki öfkenin kontrol edilemediğini ve şiddete eğilimli kişiliklere sahip olduklarını da göstermektedir. Söz konusu olayda emniyet güçlerinin karşısında büyük bir direnç gösterecek gösterici topluluğu bulunmamasına rağmen orantısız bir güce başvurulması, yasal ve hukuki bir davranış değildir.
Hukuki olan davranış ise şudur; Kolluk güçleri ancak güç kullanmaktan başka seçenekleri kalmadığı bir durumda ve meşru bir amaç için orantılı şekilde yetkilerini kullanabilirler. Bu güç kullanımı, hedeflenen amaçla orantılı bir şekilde yapılmalı ve kademeli olarak artış gösteren özellik taşımalıdır. Ya yoksa uyarılara rağmen dağılmayan grubu doğrudan fiziki müdahaleyle, gaz bombaları ile dağıtmaya çalışmanın ölçülülük ilkesiyle uzaktan yakından bir ilgisi bulunmamaktadır.
Siyasetçilerin, yumurtalı gösteriler yüzünden üniversite öğrencilerini ağır ve maksadını aşan ifadelerle suçlayıp kolluk görevlilerinin orantısız güç kullanmasını olağan kabul etmelerini haklı görmenin meşru bir tutum olmayacağı açıktır. Öğrencilerin şiddet içermeyen barışçıl gösteri düzenleme hakkını istismar edecek nitelikte saldırgan eylemlere karışmaları elbette eleştirilmelidir. Ancak bu eleştiriyi yaparken örgütlenme ve toplanma özgürlüğünü sınırlayıcı biçimde yorumlar yapmak, öğrencilerle alay etmek ve düşünce dünyalarını küçümsemek hukuki bir değerlendirme olmayacaktır.
Öğrencileri suçlamadan önce, bu öğrencileri istenmeyen gösteriler düzenlemeye iten yasal ve fiziki nedenleri araştırmak, polis güçlerinin orantısız ve suç oluşturan uygulamalarını sorgulamak daha isabetli bir yaklaşım olacaktır. Unutmamak gerekir ki Türkiye, hala kolluk güçlerinin ölümle sonuçlanan orantısız kuvvet kullandığı ve polisin yasadışı davranışlarının önlenemediği nadir “demokratik “ ülkelerden biridir.
(www.sde.org)
Anahtar Kelimeler:
 öğrenci protestosuprotestoorantısız güç
|
|
12 Aralık 2010 - 08:30:52
|
| Dolar |
|
|
1.497
|
1.507
|
| |
| Euro |
|
|
2.000 |
2.015 |
| |
| Sterlin |
|
|
2.352 |
2.400 |
| |
| Altın |
|
|
66.88 |
67.54 |
| |
| IMKB |
|
|
66380 |
|
|
