|
|
|
| Zeki Müren'in ölüm yıl dönümü |
|
|
|
| Zeki Müren (d. 6 Aralık 1931[1], Bursa (incirli) - ö. 24 Eylül 1996, İzmir), Türk bestekar, ses sanatçısı ve oyuncu. Makedonya Üsküp'ten Bursa'ya göç etmiş bir ailede dünyaya gelmiştir. Sanat Güneşi ve Paşa olarak da anılan Müren, Türk sanat müziğinin en büyük isimlerinden kabul edilir. |
| |
Öğrenim hayatı ve müzikle tanışması
Bursa'da başladığı orta öğrenimini İstanbul'da Boğaziçi Lisesi'nde tamamladı. İstanbul'da Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nin Yüksek Süsleme Bölümü Sabih Gözen atölyesinden mezun oldu. Desen çalışmalarını öğrencilik yıllarından başlayarak pekçok kez sergiledi.
Zeki Müren, Bursa'da tamburi İzzet Gerçeker'den aldığı solfej ve usul dersleriyle musiki bilgileri öğrenmeye başladı. 1949'da, Boğaziçi Lisesi'nde okurken Agopos Efendi (sinema yönetmeni ve senaryo yazan Arşavir Alyanak'ın babası) ile udi Kirkor'dan aldığı derslerle de musiki eğitimini sürdü. Daha sonra fasıl musikisini iyi bilen ve geniş bir repertuvarı olan Şerif İçli'den çeşitli eserler meşk etti; Refik Fersan'dan, Sadi Işılay'dan, Kadri Şençalar'dan yararlandı.
1950'de sınavla İstanbul radyosu'na girdi. İstanbul radyosunda 1951'de, canlı olarak yayımlanan bir programda ilk radyo konserini verdi ve bu konseri çok beğenildi. Bundan sonra Türkiye radyolarında düzenli olarak okumaya başladı. Radyo programları on beş yıl sürdü, bunların çoğu canlı yayın programlarıydı. Müren bundan sonra kendini daha çok sahne ve plak çalışmalarına verdi. Alışılmış kalıpları zorlayan elbiseleri ve sahne davranışı ile halkın ilgisini sürekli olarak üstünde tutmayı başardı.
Zeki Müren 600'ü aşkın plak ve kaset doldurdu. Plağa okuduğu ilk şarkı Şükrü Tunar'ın "Bir muhabbet kuşu" güfteli şarkısıdır. Müren 1955'te "Manolyam" adlı şarkısıyla Türkiye'de ilk kez verilen Altın Plak Ödülü'nü[2] kazandı. 1991 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı seçildi.[3]
1958 yılında yedek subay olarak İstanbul Ordu Temsil Bürosu'nda askerliğini yaptı. 1961-69 arası bir aşk yaşadı daha sonra hiç evlenmedi.hakkındaki iddiaları hep yalanladı
Beste çalışmaları
300 dolayında şarkı besteledi. On yedi yaşındayken bestelediği "Zehretme hayatı bana cânânım" mısrasıyla başlayan acemkürdi şarkı bestelediği ilk şarkıdır. "Şimdi uzaklardasın gönül hicranla doldu" (suzinâk), "Manolyam" (kürdilihicazkâr), "Bir demet yasemen" "Gözlerinin içine başka hayal girmesin" (nihavend) güfteli şarkıları sık sık okunan, en sevilen şarkılarıdır. Müren bu şarkıları plaklara da okumuştur. Maksim Gazinosu sahnelerinde aralıksız 11 yıl Behiye Aksoy ile dönüşümlü olarak sahne almıştır.30 yıl en çok vergiyi verdi.
Oyunculuk kariyeri
Zeki Müren 1954'te Beklenen Şarkı adlı filmde sinema oyunculuğuna başladı. Büyük bir ticari başarı kazanan bu filmden sonra şarkılarının çoğunu kendisinin bestelediği 28 filmde daha oynadı. 1965'te de Arena Tiyatrosu'nca sahneye koyulan Çay ve Sempati adlı oyunda da baş roldeki oyuncuydu. Ayrıca 'Bıldırcın Yağmuru' isimli bir şiir kitabı da vardır.
Rahatsızlığı ve vefatı
Zeki Müren kalp rahatsızlığı ve şeker hastalığı yüzünden 1980'den sonra sahne hayatından ve musikiden uzaklaştı. Bodrum'daki evine kapandı, münzevi bir hayat yaşadı. 24 Eylül 1996 Salı günü, TRT İzmir Televizyonu'nda kendisi için düzenlenen tören sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu hayata gözlerini yumdu. Cenazesi görülmemiş bir halk kalabalığının katılmasıyla büyük bir törenle kaldırıldı. Mezarı, doğum yeri olan Bursa'da Emirsultan Mezarlığı'ndadır.
Vasiyetinde mirasının en büyük bölümünü Mehmetçik Vakfı'na bıraktı.
Notlar
Zeki Müren'in Karagöz sanatçısı Hayali Saf Deri Metin Özlen tarafından hazırlanan kuklası doğum yeri olan Bursa'da sahne aldı.[4]
Albümleri
* 1970: Senede Bir Gün
* 1973: Pırlanta 1
* 1973: Pırlanta 2
* 1973: Pırlanta 3
* 1973: Pırlanta 4
* 1976: Güneşin Oğlu
* 1977: Mücevher
* 1978: Nazar Boncuğu
* 1979: Sükse
* 1981: Kahır Mektubu
* 1982: Eskimeyen Dost
* 1984: Hayat Öpücüğü
* 1985: Aşk Kurbanı
* 1986: Masal
* 1987: Helal Olsun
* 1988: Gözlerin Doğuyor Gecelerime
* 1989: Ayrıldık İşte
* 1989: Zirvedeki Şarkılar
* 1990: Dilek Çeşmesi
* 1991: Doruktaki Nağmeler
* 1992: Sorma
Ölümünden Sonra Yayınlanan Albümler
* 2000: Muazzez Abacı ve Zeki Müren Düet
* 2002: Zeki Müren: 1955-1963 Kayıtları
* 2005: Selahattin Pınar Şarkıları
* 2005: Sadettin Kaynak Şarkıları
* 2006: Batmayan Güneş
* 2008: Baş Başa Radyo Günleri 1
* 2008: Baş Başa Radyo Günleri 2
* 2008: Baş Başa Radyo Günleri 3
* 2009: Lunapark Konseri
* 2009: Saklı Kayıtlar 1952-1984
Filmografi
Rol aldığı filmler
1953 Beklenen Şarkı (Rol adı: Zeki)
1955 Son beste ((Rol adı: Zeki Müren)
1957 Berduş
1958 Altın kafes (Aynı filmde müzik yönetmenliği yaptı.)
1959 Kırık plak
1960 Gurbet (Rol adı: Zeki)
1961 Aşk hırsızı (Rol adı: Zeki)
1962 Hayat bazen tatlıdır
1963 Bahçevan
1964 İstanbul kaldırımları (Rol adı: Zeki)
1965 Hep o şarkı
1966 Düğün gecesi (Aynı filmde müzik yönetmenliği yaptı.)
1967 Hindistan cevizi
1968 Kâtip
1969 İnleyen nağmeler (Rol adı: Zeki Müren)
1969 Kalbimin sahibi
1970 Aşktan da üstün
1971 Rüya gibi (Rol adı: Zeki)
Kaynakça
1. BBC Türkçe'nin Zeki Müren mülakatı, 1983
2. Plak Ödülü İlk ödül Zeki Müren'in
3. "1991 Yılında Seçilen Devlet Sanatçıları". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 4 Nisan 2010 tarihinde erişilmiştir.
4. "Makaleler" KaragözHacivat.com Erişim: 19 Ekim 2009
KAYNAK: VİKİPEDİ
|
|
24 Eylül 2010 - 09:45:50
|
| Dolar |
|
|
1.473
|
1.483
|
| |
| Euro |
|
|
1.983 |
1.998 |
| |
| Sterlin |
|
|
2.310 |
2.355 |
| |
| Altın |
|
|
61.56 |
62.06 |
| |
| IMKB |
|
|
63862 |
|
|
